Çocuklar ebeveynlerinin her hareketini, aile eğitimini, davranışını ve sözünü dikkate alarak ileri yaşamında buna göre bir şekillendirme yapar. Ebeveyn tutumları bu anlamda genel olarak çocuğuna karşı anne ve babanın yetiştirirken sergilediği fiziksel, sözel tüm iletişimleri içine alır. Zaman içerisinde çocuğun kendini anne babanın hayatında bir yere koymasını sağlayan bu tutum ve davranışlar, çocuk üzerinde psikolojik olarak çok büyük etkiler bırakır. Bu nedenle anne baba olarak nasıl bir tutum sergilendiğinden emin olunmalı ve çocuğun fayda sağlayacağı bir davranış biçimi geliştirilmelidir.
Aile içerisinde ortaya çıkan ebeveyn-çocuk ilişkisinde temel etken, anne babanın çocukla ilgili kurduğu sözel ve davranışsal iletişim olarak karşınıza çıkar. Çocuğun kendini en güvende hissettiği yer anne babasının yanı olduğu düşünüldüğünde, çocuğa karşı takındığı davranış ile sergilediği iletişim biçimi çocuğun kişilik, karakter yapısında anne ve baba tutumunun temel unsur olduğuna işaret eder. Yetişkin olduklarında psikolojisi düzgün olan bireylerin bu şekilde olmasındaki temel etkenlerden biri çocuğa sağlıklı tutum sergileyen anne babalardır.
Anne babalarıyla çocukluktan itibaren sağlıklı bir iletişim içerisinde olan bireylere bakıldığında, genel itibariyle daha girişken, düşüncelerini daha özgürce ifade edebilen ve son derece kendine güvenen kişiliğe sahip oldukları görülür. Anne babaların çocuklarına karşı sergiledikleri tutumlar başlıca şu şekilde sıralanabilir:
Bu tip ebeveynlerin olduğu aile yapılarında genel olarak anne ve baba tutumları tamamen çocuk odaklı ilerler. Çocuk odaklı düşünülür ve her zaman çocuğun istekleri ön planda tutulur. Bunun aslında çok iyi bir şey olduğu düşünülse bile, aslında çocuk tarafından bakıldığında pek de öyle sayılmaz. Bunun sebebi çocuk odaklı davranış biçimi şekillendiren ailelerde çocukların gelecek yaşantısında daha bencil, kendisinden başka kimseyi düşünmeyen, değer vermeyen ve kendisini üstün gören aşırı otoriter kişiler olarak ortaya çıkacak olmasıdır. Ek olarak bu tutumla büyütülen çocuklarda kurallara uymakta zorlanma, hep benim istediğim olsun şeklinde davranışlar sergilediği için hırçınlık ve girdiği ortama uyum sağlayamama sık görülür.
Bir ailede anne ve baba baskıcı ve otoriter bir davranış sergilediğinde, çocukların çekingeni ürkek, başkaları tarafından kolayca yönlendirilmeye müsait, özgüven eksikliği yaşayan bireyler olması kaçınılmazdır. Bundan dolayı çocuklara sürekli baskı kurmak ve otoriter bir tutum içerisinde olmak çocuğun psikolojisi açısından iyi değildir.
Çocuk büyürken her an sürekli olarak kontrol edildiği, kendi kararlarında ve davranış şeklinde asla özgür olamayan bir aile yapısında sağlıklı bir gelişim ve psikolojiye sahip olmak mümkün değildir. Aşırı derecede koruyucu bir anne baba tutumu gören çocuklar karar verme sürecinde hep başkalarına bağımlı, özgüveni olmayan, yönlendirmeye açık bir kişiliğe sahip olurlar. Bu bağımlılık durumu yetişkin olduğundan devam ederek karşı cinsle ilişki kurduğunda ve evlilik yaşantısında kişinin beklentisini oluşturan bir etken haline gelebilir.
Dengesiz ve kararsız şekilde tutum sergileyen anne babaların çocukları genel olarak kendi içerisinde de hep bir çıkmazla karşı karşıya kalır. Bu durum çocuk üzerinde çok olumsuz bir etki bırakır. Bu tip ailelerde yetişmek zorunda kalan çocuklar yetişkin olduğunda ne istediğini bilmeyen, kararsız, kolay şekilde yönlendirmeye ve yönetmeye açık bir karakter yapısına sahip olan kişilere dönüşecektir.
Tutarsız anne baba tutumunun ağırlıklı olduğu aileler genellikle anlık yaşamayı seven kişilerden oluşur. Bu aileler genel olarak her şeyi anlık yapar, anlık sevinir ve üzülürler. Dolayısıyla tutarsız anne babaların çocuk büyüttüğü ailelerde kurallar anlık şekilde konulur ve anlık olarak kalkabilir. Bu durum çocuk psikolojisi üzerinde dengesiz bir yapı oluşturur.
İdeal aile yapısı, ailenin önemi söz konusu olduğunda güven veren ve hoşgörülü anne baba tutumu son derece uygundur. Bu tip ailelerde yetişen çocuklar birey olmanın farkına vararak büyümüş ve kendi hayatlarının olduğu bir yaşam tarzına sahip olurlar. Kendi yollarını ve kendi kararlarını tamamen kendisi belirleyen bu ailelerde yetişen çocukların özgüvenleri tam olduğu için sosyal ilişki kurmak konusunda herhangi bir sorun yaşamadıkları görülür.
Bu tutum çocuğun psikolojisi üzerinde çok olumsuz bir etki yaratır. Karşısına ne fikirle gidilirse gidilsin anne baba tarafından reddedileceğini bilmek, zaman içerisinde çocukların kendilerine ve insanlarla ilişki kurarken güvensizlik yaşamasına neden olur.
Anne ve babanın direkt olarak ayrımcılık yapmasına maruz kalan çocukların bu durumdan çok kötü şekilde etkilendiği bilinmelidir. Bu durum her iki çocuk içinde geçerli olmakla beraberi birine olumlu diğerine olumsuz davranmak iki çocuğu da aynı derecede yaralar. Çünkü bu tür çocuklar kardeşlerine karşı her zaman düşmanca yaklaşır. Yani ayrımcılık yapan anne baba tutumuyla karşı karşıya kalmak, her iki kardeşinde bu düşmanlıktan etkilenmesinin temel sebebidir.
Bu tip ailelerin genellikle kendilerinin yaşaması mümkün olmayan her şeyi çocuklarından bekledikleri görülür. Bu durum da aslında çocuk açısından son derece sağlıksızdır. Çocuk her an kendisini merkez olarak gördüğü için, ileriki zamanlarda bu algısı dolayısıyla, sosyal yaşantısında ve ikili ilişkilerde bu durumu sürdürmek isteyecek ve aslında pek çok sorunla karşı karşıya kalması kaçınılmaz olacaktır. Ek olarak hata yapmaktan korkan, kaygılı çocuklar olarak da görülür.
Sonuç olarak değerlendirildiğinde anne babanın sergilediği tutum, çocuklar üzerinde çok büyük bir etki uyandırır. Bu yüzden atılan her adıma özen göstermek ve çocuğa her an dikkatli bir şekilde davranmak çok önemlidir. Ayrıca ebeveynlerinin çocuklara sergiledikleri tutum, ileride kendileri anne ve baba olduklarında çocuklarına göstereceği davranış biçimi konusunda yol gösterici olduğu unutulmamalıdır. Dolayısıyla çocuğunuzla ilgili yaşadığınız birbirinden farklı sorunların en önemli nedenlerinden birinin sizin ona karşı sergilediğiniz tutumlar olabileceğini bilmenizde fayda vardır. Çocukta davranış bozuklukları ya da duygusal bir takım sorunlar baş göstermeye başladığında, söz konusu tedavinin en önemli kısmının anne-baba tutumunu kontrol etmek ve gerekiyorsa değiştirmekten geçtiğini unutmamalısınız.
Aile içerisinde, ikili ilişkilerde arkadaş ortamında ya da genel olarak sosyal ilişkiler kurmakta en önemli etkenlerden biri sağlıklı bir psikolojiye sahip olmaktır. Sağlıklı bir psikoloji çocukluk döneminde yetişkin olana kadar geçen süre zarfında temelleri atılan ve kişinin hayatının her alanını doğrudan etkileyen çok önemli bir konudur. Bu yüzden gerektiğinde bir uzmandan yardım almak ve psikolojik destek almanın kişiye kattığı faydalardan yararlanmak çok önemlidir.
Teta Clinic bu anlamda aradığınız üst düzey kalite standartlarında hizmet anlayışını bulabileceğiniz, her konuda gerekli uzman desteğini alabileceğiniz profesyonel bir klinik olarak karşınıza çıkar. Uzun yıllara dayanan çalışma tecrübesi ve insana verdiği değerden kaynaklı hasta memnuniyetini kazanmayı başaran Teta Clinic sayesinde daha sağlıklı bir yaşama merhaba diyebilirsiniz.
Kendinize ya da sevdiklerinize bir iyilik yapmak ve aile ortamının hakim olduğu huzurlu bir terapi deneyimini yaşamak için web sitemizde yer alan iletişim numaralarını kullanarak bize ulaşabilir ve gerekli tedavi yöntemleri hakkında uzman psikologlardan bilgi alabilirsiniz.
