Disleksi, bireylerin normal ya da üstün zekâya sahip olmasına rağmen, okuma yazma ve dil becerileri konusunda sorun yaşamasına neden olan bir özel öğrenme güçlüğü olarak karşınıza çıkar. Bir çeşit okuma bozukluğu olan disleksi, genellikle hafıza ve dikkati de etkileyen faktör haline gelir. Her 5 çocuktan birinin disleksi olabileceği düşünüldüğünde, bu çocuklar sanılanın tam aksine normal ya da üstün zekâ seviyesine sahiptir denilebilir.
Disleksi hiçbir zaman hastalık olarak görülmemelidir. Bundan dolayı bu durumun bir tedavisi de yoktur. Sadece çocukların gelişimini desteklemeye yönelik yöntemleri değerlendirmekte fayda vardır. Bilimsel olarak tasarlanan kelime oyunları, sözel zekâ oyunları, dikkat ve hafıza oyunlarını kullanarak disleksi çocukların gelişimini desteklemek mümkündür. Disleksi olan çocuklar okuma yazma konusunda yaşıtlarına göre zorlandığı için, öğrenme düzeyinde yaşıtlarından geri kalmaları son derece normal bir durumdur. Bununla birlikte beceriler arası çelişki ve aşırı dikkatsizlik, anlama bozukluğu gibi durumlarda disleksi öğrenme güçlüğünün yani disleksi belirtileri olarak nitelendirilir. Disleksi ile karıştırılan aleksi de bireylerin hayatını doğrudan etkileyen belirtiler ortaya koyar.
Aleksi, bir çeşit sözcük körlüğü olarak ifade edilebilir. Bu durumu yaşayan bazı hastalar sadece okudukları bazı sözcükleri anlayamazken, bazıları ise bütün sözcükleri anlamak konusunda zorluk çekerler. Aleksinin oluşumuna neden olan en önemli nedenler arasında, beyin dokusunun belli bir noktasına ulaşan kan damarlarının tıkanması yer almaktadır. Disleksi ve aleksi arasındaki farklar, disleksi de doğuştan okuma yazma bozukluğu söz konuşurken, aleksi de sonradan herhangi bir kaza ya da darbe sonucu sözcükleri anlamak konusunda zorluk yaşanmasıdır.
Aleksi, okumayı öğrenmedeki bir zorluğu ifade ederken, aslında afezik bir bozukluğun parçası olarak kabul edilir. Aleksi olan kişi, şu durumlarla karşı karşıya kalabilir:
Aleksi, merkezi sinir sisteminde yaşanan bir hasardan dolayı ortaya çıkar. Aleksi vakalarının birçoğu beyindeki bir yaralanma ve hasardan (felç, kaza, Alzheimer hastalığı) kaynaklı yaşanır. Bu durumun doğuştan olması nadir görülür. Hastalığın lezyonlarına göre değişiklik gösterme ile birlikle, aleksik özne görüntüleri algılama ya da renkleri isimlendirme konusunda zorluk yaşanmasına neden olabilir.
Aleksi, normal şartlarda okuyabile ancak aleksinin türüne bağlı olarak aniden okuyamayan insanları doğrudan etkiler. Aleksi yaşayan kişiye yardımcı olmak için uygulanabilen birkaç yöntem söz konusudur. Bu yöntemler ise şu şekilde sıralanabilir:
Nöropsikolojik takip: Bu durumla karşı karşıya kalan kişinin düzenli olarak nörolojik takibinin yapılması gerekir. Çünkü hasta tek bozukluğa maruz kalmamış olabilir.
Konuşma terapisi: Tanı konulduktan sonra hastaya eğitim ve rehabilitasyon uygulanması çok önemlidir. hasta olan kişiye yardım etmek için uzun süreli bir rehabilitasyon süreci söz konusu olduğundan, çevresindeki insanların sabırlı olduğunu göstermesi gerekir.
Müzik terapi: Müzik terapi yöntemlerinin diğer çözümlere paralel olarak hayata geçirilmesi işe yarayabilir. Müzik, acıyı hafifletme etkisinin yanı sıra aynı zamanda kişinin hafıza kapasitesi üzerinde olumlu etki bırakabilen önemli bir unsurdur. Ayrıca beyin hasarı yaşayan kişi, dinlediği bir müziğin etkisinde kalarak belirli bir esneklik elde edebilir ve daha iyi bir hayat standardına bu sayede ulaşabilir.
Aleksi iki türde karşınıza çıkar.
Agnostik aleksi: Yazı kelimeleri tanımlayamama anlamına gelen bir aleksi türüdür. Konuşma dili yazmak kadar normal olan bu bireyler, metni anlayamaz ve bazı kelimeleri okumakta ya da hece etmekte zorluk çekerler. Bu durum, sözlü körlük anlamına gelen aleksi türü olduğundan hastanın yaşamını zorlaştırdığı söylenebilir.
Afazi aleksi: bu durumu ise dil bozuklukları takip eder.
Disleksi bazı belirtilerle kendini belli eden bir bozukluktur. Bu belirtiler şu şekildedir:
Okuma bozukluğu yaşanması: Diğer ismiyle okuma güçlüğü olarak bilinen okuma bozukluğu, kelimeleri atlama, heceleri atlama ya da karıştırma, duraksayarak okuma gibi belirtilerle kendini gösterir.
Yazma bozukluğu: Disgrafi olarak bilinen yazma bozukluğu, bu kişilerin yazı yazmak istediğinde harfleri ters yazmasına, bazı fark ve rakamları birbiriyle karıştırılmasına, birbirine yakın sembolleri karıştırarak hatalı kullanımlarına yol açar.
Öğrenme bozukluğu: Bu kişiler basit komutları bile anlamakta zorluk çekerken, taklit edemeyerek öğrenme güçlüğü ile karşı karşıya kalabilirler. Ayakkabısını ters giyerken aynı zamanda sağını solunu karıştırdıkları görülür. Bu gibi sorunlar yaşıtlarından geri kalmalarına ve buna bağlı destek alma ihtiyacı duymalarına neden olur.
Anlama bozukluğu: Bu çocukların anlama bozukluğu yaşamasının temel sebebi dikkatle alakalıdır. Disleksi olan çocuklar, dikkat sürdürme konusunda zorluk yaşarlar. Bu yüzden disleksi ve dikkat bozukluğunun bir arada olması muhtemeldir. Bu yüzden anlama bozukluğu ile sıklıkla karşılaşıldığı görülür.
Farklılıklar: Disleksi olan çocukların resim, müzik matematik alanında şaşırtıcı performans sergiledikleri görülebilir. Bu gibi alanlarda yaşıtlarından daha başarılı işlere imza atabilirler. Bu da disleksi olan çocukların özel yeteneklere sahip olduklarını ortaya koyar. Anne ve babalar çocuk da var olan bu özel yetenekleri keşfettiğinde, aslında ‘’istese rahatlıkla okuyabilir’’ gibi düşüncelere kapılabilir. Ancak okuma zekâ ile alakalı olan bir konu değildir. Disleksi olan çocuklar beynin sol ön lobunu kullanma konusunda zorlandıkları için okuma yazma için sadece istemeleri yeterli değildir. Bu bireylerin doğru bir şekilde desteklemeleri çok önemlidir.
Disleksi sorunu olan çocuklar, okulda ders konusunda başarısız olmaları halinde diğer çocuklara göre daha özgüvensiz olabilirler. Ayrıca daha farklı psikolojik sorunlar yaşamaları da mümkündür. Okumayı öğrenemedikleri için yaşıtları tarafından alay konusu haline gelebildiklerinden, bu sorun disleksi çocukların akademik hayatını doğrudan olumsuz etkiler. Bununla birlikte disleksi çocuklar, çok detaycı ve ince düşünceli olduğundan, çevre tarafından olumsuz şekilde etiketlenmek karamsarlığa kapılmalarına neden olabilir.
Anne, baba, çevre ve öğretmenler disleksi konusunda bilinçli olmadıklarında, okuma bozukluğu yaşayan çocuğu suçlamaları da kaçınılmazdır. Bu durumu bilinçli yaptığını varsaydıkları için olumsuz kelimelerle çocukta kalıcı hasara yol açmaları mümkündür. Bu nedenle çocuğun sorumluluğunu alan herkesin disleksinin ne olduğuna ve bu durumun giderilmesi için neler yapılması gerektiğine dair bilgi sahibi olması gerekir. Disleksi çocuğa destek olmak ancak bu şekilde olacağından konuya hakim olmalıdır. Disleksi çocuğa yardım etme ve bu durumu tedavi etme yöntemleri şu şekildedir:
Disleksi gibi sorunların çocuk üzerinde bıraktığı etkiyi en aza indirmek için doğru destek çok önemlidir. Çocuğunda disleksi olduğuna dair şüpheleri olan her ebeveyn, en kısa süre içerisinde çocuk psikiyatrına başvurarak kesin tanı için gerekli tüm adımları atmalıdır. Tanı sonrası alanında uzman kişiler tarafından çocuk desteklendiği taktirde, yaşıtlarından geri kalmadan hayal ettiği akademik ve sosyal başarıyı elde etmesi mümkün olacaktır.
Teta Clinic, bu anlamda aradığınız üst düzey kalite standartlarında hizmet anlayışını bulabileceğiniz nitelikli bir kliniktir. Çocuklarınıza her an kaliteyi sunmak ve onlara özel durumları söz konusu olduğunda hep en iyisini vermek için web sitemizde yer alan iletişim numaralarını kullanarak hemen bize ulaşabilirsiniz.
